Günay DEMİRBAĞ
Change.org’a inanan ve değiştirmeyi hedefleyenler için etkili ve yaygın bir platform. “Hiç kimsenin güçsüz olmadığına ve değişiklik yapmanın günlük yaşamın bir parçası olabileceğine inanıyoruz.” değiştir dedi. org Turkey Kurucusu ve Genel Müdürü Dr. Uygar Özesmi’ye platformu sorduk.
Sevgili Özesmi, Change.org’u anlatır mısınız? Nasıl bir platform?
Change.org, herkesin imza kampanyası başlatabileceği ve etkili kampanya araçları sunduğu açık bir platformdur. On altı yaşından büyük herkes inandığı bir değişim için kampanya başlatabilir ve birebir görüşlerini paylaşan kişiler kampanyaya imza atarak güç katar. Platform üzerinden karar vericilerin e-posta adreslerine dilekçe gönderilebilmekte, karar vericiler etiketlenebilmekte ve bu karar vericiler Change.org’da hesap açarak dilekçelere cevap verebilmektedir. Yani hem toplumun değişim talepleri ortaya konmakta hem de kamuoyu ile karar vericiler arasında diyalog kurulmaktadır.
Change.org’u kurma amacınızdan ve nasıl bir etki yaratmayı hedeflediğinizden bahseder misiniz?
Greenpeace Akdeniz’in genel müdürüyken çok etkili imza kampanyaları yaptık. Örneğin çok etkili bir dilekçe sonucunda avlanma uzunlukları değişti. GDO’lu yemlerin önlenmesi konusunda da başarılı bir kampanya yürüttük. O dönemde Greenpeace farklı konularda kampanya yapmamız için halktan çok talep aldı ama kurum olarak hepsine ulaşmak mümkün olmadı ve pek çok kurumun çalışma alanına girmedi. Dijital imza kampanyalarının etkisini gördüğüm için toplumun talep ettiği her konuda dijital kampanyaların başlatılabileceği bir platform olması gerektiğine inandım. Tam o sırada Change.org’un farklı ülkelere açılma kararını ilk kez duyunca Türkiye’de kurmaya karar verdim.
Kişisel veriler korunur
Change.org iki taraflı bir bilgi toplama platformu mu? Yani bireylerin toplumsal tepki eğilimleri hakkında da bilgi topluyor mu?
Hayır, Change.org bir veri toplama platformu değildir. Benzer görüşlere sahip kişilerin o alanda birlikte çalışmalarını sağlayan bir platformdur. İmzaların gerçek olması için imzalayanlardan geçerli bir e-posta adresi istememiz gerekiyor. Aksi takdirde kişiler sahte e-postalar ile giriş yapabilir veya diğerinin e-posta adresi ile giriş yapabilir. Bu, platformun güvenilirliğine zarar verir. İmzaların her biri gerçek kişiler tarafından imzalanmıştır. Kişisel bilgiler korunur. Bireylerin eğilimleri hakkında bilgi toplanmaz, ancak en çok imza atan kampanyaların değişim beklentisinin hangi tarafta olduğu konusunda topluma ayna tutması adettendir. Her yıl o yıl en çok hangi kampanyalara imza atıldığına ve en çok hangi kampanyalara imza atıldığına dair verileri içeren bir rapor hazırlayarak kamuoyuna sunuyoruz. Bu raporlar, topluluğun nerede değişiklik beklediğini görmek için benzersiz bir kaynaktır. Hazırladığımız raporlara https://change10yil.org/etki-raporlari/ adresinden ulaşabilirsiniz. Politikacılar, karar vericiler ve gazeteciler bu raporları dikkatle incelemelidir. Kamuya açık bu raporlara bakan sosyal bilimlerden birçok araştırmacı var.
Yılların Deneyimi
Change.org’u diğer aktivizm platformlarından ayıran nedir?
Hiç kimsenin güçsüz olmadığına ve değişiklik yapmanın günlük hayatın bir parçası olabileceğine inanıyoruz. Platformda gördüğünüz her kampanya kullanıcılar tarafından başlatılır. Küçük bir grup olmamıza rağmen kampanyacılara etkili kampanya metinleri yazma, görsel kullanma ve kampanyalarını nasıl başarılı kılabilecekleri konusunda destek veriyorlar. Change.org’un yılların tecrübesiyle oluşturduğu kampanya araçları, kampanyaların muhataplarına ulaşmasını sağlıyor. Kampanyacılar, platform üzerinden imza sahipleriyle iletişime geçerek fikirlerini alabilir, kampanyanın aşamaları hakkında bilgilendirebilir ve destek isteyebilir.
Kullanıcı gündemi belirler
Tercih ettiği konuları gündeme göre belirliyor mu?
Change.org kendi başına kampanya başlatmıyor… Kampanyalar sadece kullanıcılar tarafından başlatıldığı için hangi konunun gündeme geleceğini de onlar belirliyor. Kampanyayı başlatan ne kadar kampanyayı sahiplenir ve kampanya ne kadar aktif çalışırsa konu o kadar gündeme gelir. Biz dijital bir kamu hizmetiyiz. Kampanyaların daha fazla kişiye ulaşması için kampanyaları diğer kullanıcılarımızla paylaşmak misyonlarımızdan biridir. Bu anlamda kullanıcılarımızla paylaşacağımız kampanyaları seçerken konunun doğruluğu ve toplumun net bir kesimini ilgilendirip ilgilendirmediği konusundaki bahisleri değerlendiriyoruz. Olağan bir konunun gündemde olması da etkilidir, ancak Change.org’da bir kampanya başlatarak kendiniz de bir konuyu gündeme getirebilirsiniz. Örneğin hijyenik adet ürünlerinde KDV indirimi kampanyası başlatıldığında gündemde yoktu ama bu kampanya paylaşıldıkça gündeme gelmeye başladı, farkındalık arttı ve sonunda kampanya başarıya ulaştı.
Kişisel hikayeler ilginç
Şimdiye kadar kimler kullandı ve kimler kullanabilir?
Nefret söylemi içermediği ve diğer topluluk unsurlarına saygı duyulduğu sürece her görüşten insan kampanya başlatabilir. Girişimler, sivil toplum kuruluşları, yurttaş dernekleri hatta STK’lar öne çıkıp ortak bir kampanya başlatabilir ve bu çok etkilidir. Ama en değerlisi sıradan vatandaştır. Genellikle en çok gürültü çıkaran insanların kişisel hikayeleridir.
Change.org’da kullanıcıların amacı nedir, dinamikler içinde farkındalık yaratılıyor ve sonuçlarını örneklerle açıklayabilir misiniz?
Karar vericiler hassas bir konuda talep ettikleri değişiklik için karar verirler. İmza kampanyaları, 1950’lerden bu yana öncelikle değişim yaratmak için etkili bir araç olarak kullanılmaktadır. Dijitalleşen dünya ile birlikte Change.org imza kampanyalarını dijital alana taşımakta ve daha etkili olabilmek için araçlar sunmaktadır. Karar vericiler sosyal medyada da yer aldığı için sosyal medya üzerinden seslerini duyurabilmektedirler. Dilekçenin çok imzalanması ve paylaşılması karar verici üzerinde baskı oluşturuyor. Change.org üzerinden karar vericilere e-posta atabiliyor, çok sayıda kişiye ulaşabiliyor ve bu imzaları elden karar vericilere gönderebiliyorlar. Başarılara gelince, Değiştir. org ve bugüne kadarki en çok imzalanan kampanya, hayvanlara şiddeti hata olarak gören kampanya oldu. 1.5 milyon kişi imzaladı. Yıllarca süren mücadele sonunda hayvan zulmü kabahatler kanunundan çıkarılarak ceza kanununa dahil edildi. Bunun dışında birçok başarı sayabilirim, birçok çevre mücadelesi ve imza kampanyaları da başarıya ulaştı. İlaç kutularının üzerinde Braille alfabesi yoktu ve görme engelliler ilaçlarını yardımsız alamıyordu. Başlatılan bir kampanya ile ilaç kutuları için Braille alfabesi zorunlu hale geldi. Daha birçoklarını sayabilirim. 10. yılımız için hazırladığımız sayfada başarıları faaliyet alanlarına ve yıllara göre https://change10yil.org/basariya-ulasan-kampanyalar/ bu sayfada listeledik.
Kampanyalar uzun sürebilir
Change.org platformunda başarılı bir kampanya başlatmanın anahtarları nelerdir? Bir kampanyanın amaçlanan hedefine ulaşmasına yardımcı olan faktörler nelerdir?
Öncelikle konu ve analiz isteği etkili bir metinle anlatılmalı, etkili bir görsel kullanılmalıdır. Sonrasında ise kampanyanın emsal düşünebilecek kişilere ulaşabilmesi için kişinin çevresindeki kişilerle ve sosyal medya kanallarında paylaşılması, sivil toplum kuruluşlarından ya da ilgili konuda çalışan kişilerden destek istenmesi gerekmektedir. bahis yapmak, hem sosyal medya aracılığıyla hem de yüz yüze karar vericiye ulaşmanın yollarını denemek ve pes etmemek. Bazı kampanyalar uzun vadeli olabilir.
Önemli bir demokratik araç
Change.org’un politikacılar ve karar vericiler üzerinde nasıl bir etkisi var? Bu tür platformların sosyal değişimi etkileyebileceğini düşünüyor musunuz?
Change.org, politikacılar ve karar vericiler için toplumun değişim için neyi talep ettiğini görmeleri için paha biçilmez bir kaynak sağlar ve etkili bir şekilde kullanıldığında, Change.org paha biçilmez bir demokratik araçtır. Change.org kampanyalarında ilgili karar vericinin sosyal medya hesaplarını etiketleyerek her gönderide bu karar vericinin etiketlenmesini sağlayabilirsiniz, böylece bu talep her gönderide o kişinin önüne düşer. Karar vericiler de Change.org’da hesap açarak bu kampanyalara yanıt verebiliyor. Örneğin üç büyükşehir belediye başkanının Değişimi. Org’da karar verici hesabı var. Bu alanı kullanan siyasetçilerin sayısı her geçen gün artmaktadır.
“En büyük sosyal iletişim platformu”
Change.org kullanıcıları hangi ülkelerden geliyor? Platformun küresel bir etkiye sahip olduğunu söyleyebilir miyiz?
Change.org’un dünya çapında 424 milyondan fazla kullanıcısı var. Dünyanın en büyük sosyal değişim platformu. Halen Türkiye dahil 27 ülkede şubesi bulunmaktadır. Küresel kampanyalar, farklı dillere çevrilerek de küresel bir etki yaratabilir.
Change.org’un başarı hikayelerinden birini bizimle paylaşır mısınız? Bir kampanya sonucunda elde edilen somut bir değişim hakkında bilgi vermek mümkün müdür?
Evet, size hızlıca somut bir örnek vereyim. 6 yaşındaki Yusuf Kerim kanser hastasıydı ve annesi cezaevindeydi. Yusuf Kerim’in babasının tweet’lerinden konuyu gören bir vatandaş, annenin tedavi sürecinde serbest kalması için kampanya başlattı. Kampanya kısa sürede 90 bin imzaya ulaştı. Kampanyayı başlatan kişi çok sayıda gazeteci ve siyasetçiye mektup yazdı ve kampanya büyüdü. Daha önce anneye geçici izin veriyorlardı. Tedavi döneminde çıkması için yasanın değişmesi gerekiyordu. Toplumun baskısı sayesinde bu çok çabuk oldu ve Yusuf Kerim ile annesi tekrar bir araya geldi.
Sosyal medyayı etkin kullanmak
Change.org gelecekte yenilikler yaşayacak mı, nasıl gelişecek, daha aktif bir platform olma planlarınız var mı?
Platform, kullanıcıların ihtiyaçları doğrultusunda her geçen gün kendini yenilemektedir. Kullanıcılarımızla uzun süre e-posta yoluyla iletişim kurduk ve hala da kuruyoruz ama artık sosyal medyayı çok aktif kullanıyoruz. Şu anda Change.org Türkiye’nin Instagram’da 288 bin, Twitter’da 108 binin üzerinde takipçisi bulunuyor. Sosyal medya kanallarında paylaşım ve oturum açmayı kolaylaştıracak platform üzerinde çalışmalar yapılıyor.
Change.org hakkında sayısal bilgi verir misiniz?
Türkiye’de 20 milyondan fazla kullanıcımız var. Geçen yıl Change.org Türkiye’nin onuncu yılıydı. On yılda 315.145 kampanya başlatıldı. 138.077.655 imza atıldı ve 1805 kampanya başarılı oldu. Her yıl ortalama yüz seksen kampanya başarılı oluyor, bu da her iki günde bir kampanyanın başarılı olduğu anlamına geliyor. Her yılın sonunda o yılın rakamlarına ilişkin bir rapor yayınlıyoruz. Change10year’ı hem 10 yılın sayılarına hem de her yıl yayınladığımız raporlara dönüştürün. Org’da bulabilirsiniz.
Dr. Uygar Özesmi Kimdir?
Change.org Türkiye Kurucusu ve Genel Müdürü
Dr. Uygar Özesmi, Change.org Türkiye’nin Kurucusu ve Genel Müdürü olmasının yanı sıra, akademisyen, ekolojist ve doğa koruma ve Good4Trust.org alanlarında birçok topluluk inisiyatifinde Ashoka Kıdemli Üyesidir. Onun kaygısı, ekolojik ve sosyal olarak adil bir ekonominin kurulmasıdır. Bilim ve sivil toplum alanındaki çalışmaları çok eskilere dayanmaktadır… Dönemin Çevreden Sorumlu Devlet Bakanı Adnan Kahveci’nin danışmanlığını yapmıştır. Erciyes Üniversitesi Çevre Mühendisliği Bölümünü kurdu ve 2001 yılında Türkiye’nin ilk kitle kaynak platformu olan KusBank.org’dan sonra BirdLife’ın Türkiye temsilcisi olan Doğa Derneği’nin kurucu başkanlığını yaptı. New York’ta Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nda Çevre Uzmanı, TEMA Vakfı Genel Müdürü ve hatta Greenpeace Akdeniz’in Genel Müdürü olarak çalıştı. Kendisini Açık Radyo’da yayınlanan Future of the Planet programından da tanıyor olabilirsiniz. 2012 yılında Türkiye’de Change.org’u kurdu.
