Çanakkale Savaşları’na 18 yaşından küçük askerlerin katıldığı iddiasının asılsız olduğu ortaya çıktı.
ÇANAKKALE Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Atatürk ve Çanakkale Savaşları Araştırma Merkezi (AÇASAM) Müdür Yardımcısı İsmail Sabah, arşiv belgelerinde yaptığı araştırmada Çanakkale Savaşları’na 18 yaş altı askerlerin katıldığı bilgisinin yanlış olduğunu belirledi. Sabah, “Çanakkale Cephesi’nde 13-15 yaşında bir askerin varlığından söz etmek mümkün değil. Türk ordusu Çanakkale muharebelerinin hiçbir safhasında çocukları savaştırmadı. Aslında kanunlar ve belgeler bize bunu gösteriyor. bu çok net.”
Çanakkale Savaşları’nın üzerinden 108 yıl geçmesine rağmen dönemle ilgili yeni bilgiler ortaya çıkıyor. ÇOMÜ AÇASAM Müdür Yardımcısı ve Öğretim Görevlisi İsmail Sabah, Çanakkale Savaşları ile ilgili arşiv çalışmalarında çok sayıda Osmanlı savaş belgesini inceledi. İsmail Sabah, yaptığı araştırmalar sonucunda Çanakkale Savaşları sırasında cephede savaşan 13 ve 15 yaşındaki askerlerin sosyal medyada paylaştığı içeriğin yanlış olduğunu ortaya çıkardı. Çanakkale Savaşları’nın üzerinden 108 yıl geçmesinin üzüntü verici olduğunu, hatalardan bahsetmenin hala üzücü olduğunu söyleyen Sabah, “Birinci Dünya Savaşı başlamadan, Osmanlı Devleti seferberlik ilan etmeden Osmanlı Devleti yaklaşanları gördü. 12 Mayıs 1914’te ufukta beliren tehlike ve buna hazırlık amacıyla bu tarihte ‘Askeri Borçlar Kanunu’ adında bir kanun çıkarır.Bu kanunda kimin, kaç yaşında, Osmanlı ordusu harekâtını yasalara göre yürüttü ve yasalara göre işçi topladı.20-45’in ortasında olanların silahlanmaya davet edildiğini görüyoruz. artan kayıplar, ordudaki işçi ihtiyacını karşılamak için 45 yaşının 50’ye çıkarıldığını görüyoruz, ancak bu yeterli olmadığında doğru yaş olan 20 ila 19 ve son olarak 18 yaş. savaşın ilerleyen safhalarında ulaşıldığını görüyoruz. Aşağıya indiğini görüyoruz” dedi.
’19 YAŞININ KÜÇÜK ASKERİN VARLIĞINDAN KONUŞMAK MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR’1. 2. Dünya Savaşı’nın 4 yıl sürdüğünü hatırlatan Sabah, “Çanakkale özelinde bakacak olursak 19 yaşının altında asker varlığından söz etmek pek mümkün görünmüyor. eylül ve kasım aylarında davetlerle askere çağrılan bir asker, 18 yaşında görüldükleri için cepheye gönderildikleri için askere çağrılan ve cepheye gönderilen bir asker, savaş çoktan bitmiştir. Çanakkale’ye gelir.Türkiye’de 13-15 yaşında bir askerin varlığından bahsetmek mümkün değil.Türk ordusu Çanakkale muharebelerinin hiçbir aşamasında çocukları savaştırmadı.Aslında kanunlar ve belgeler bize bunu gösteriyor. çok net” dedi. , şöyle devam etti: “İzcilerin çeşitli dönemlerde çekilmiş ya da propaganda amaçlı yanlış algıya neden olan fotoğraflarının olduğunu görüyoruz. Bunların Çanakkale Cephesi ile hiçbir ilgisi olmadığını söyleyebiliriz. Bu konudaki bir başka argüman da bir yasadır. 27 Mayıs 1915’te Çanakkale muharebelerinin tüm hızıyla devam ettiği bir dönemde çıkarılan ve bedenleri uygun olan lise 10. kanunun ekinde yani ‘asbab-ı mucibesi’ dediğimiz ekte, yani bu kanunun neden çıkarıldığını açıklayan metinde lise 10. sınıf öğrencilerinin tamamı askere çağrılıyor gibi bir algı oluşuyor. Az önce bahsettiğimiz kanun bize işin aslını anlatıyor.Yedek subay kanunu ilk çıktığında lise ve liselerin son 2 yılında okuyanların yedek subay olma hakkının olduğunu görüyoruz. Ancak yedek subay olmak için sadece eğitim üssüne sahip olmak yeterli değildir. Aynı zamanda kanunda öngörülen yaş şartını da sağlaması gerekmektedir. Yani 16-17 yaşını dolduran ve eğitim kuralını taşıyanlar yedek subay olmuyor. 19 yaşını doldurmuş ve kanunda belirtilen bu öğrenim derecesine sahip olanlar yedek subay olur. Arşivlere baktığımızda şunu açıkça söyleyebiliriz ki; Türk ordusu Çanakkale’de hiçbir zaman çocuk asker savaştırmadı.”
