Bugün Onlara Borçluyuz! Hepimiz İçin Daha İyi Bir Gelecek İçin Korkusuzca Savaşan 15 Ünlü Kadın

Fransız fizikçi Marie Skłodowska Curie, çalışmalarıyla tanınan bir fizikçi ve kimyagerdi. Araştırmaları, bugün hala kullanılan etkili kanser tedavilerinin yolunu açtı. Curie, Nobel Ödülü’ne layık görülen ilk hanımefendi ve iki ödül alan ilk kişiydi.

Curie, radyoaktif izotopları ayırmanın farklı yollarını geliştirdi ve iki yeni element keşfetti: radyum ve polonyum. Radyum artık kanser hücrelerini öldürmek de dahil olmak üzere birçok şey için kullanılıyor. Curie ayrıca radyoaktivite teorisini formüle eden ve ölümcül etkisini ilk keşfeden kişiydi.

Kadınların eğitimine güvenerek her zaman öncü olmaya çalışmış ve kadın bilim adamlarının önünü açmıştır. Onları cesaretlendirdi.

İngiliz aktivist Emmeline Pankhurst en çok Birleşik Krallık’taki oy hakkı hareketine liderlik etmesi ve kadınların oy kullanma hakkını kazanmasına yardım etmesiyle tanınır. 1903’te Pankhurst, kadınların oy hakkını protesto etmek için Kadınların Sosyal ve Politik Birliği’ni kurdu. 13 kez hapse girdi ama davasından asla vazgeçmedi. Parlamento, 1918’de İngiliz kadınlarına sınırlı oy hakkı verdi. Ne yazık ki Pankhurst, 1928’de nihayet kadınlara tam oy hakkı görmeden önce öldü.

Amerikalı aktivist Rosa Parks, Montgomery otobüslerini boykot etmesiyle tanınıyor. She protestosu başkaları tarafından desteklendi ve 1960’larda sonunda Afrikalı Amerikalılar için eşit hakları savunan sivil haklar hareketine yol açtı. Amerika Birleşik Devletleri Kongresi ona “insan haklarının First Lady’si” ve “özgürlük hareketinin annesi” unvanlarını verdi.

Florence Nightingale bir İngiliz hemşire, sosyal reformcu ve istatistikçiydi. Sağlıkla ilgili konularda 150’den fazla kitap, broşür ve rapor yazmıştır. Hastanelerin kalitesini yükseltmeye çalıştı, o. Sağlık hizmetlerini iyileştirme çabaları, 19. ve 20. yüzyıllarda bakım kalitesini büyük ölçüde artırdı.

Gelecekte kimsenin zor şartlara katlanmak zorunda kalmaması için yeni sistemler hayata geçirdi. Geceleri yatakların ortasında elinde bir ışıkla yaralıları kontrol ettiği için “Lambalı Kadın” olarak tanındı.

Meksikalı sanatçı Frida Kahlo toplumsal normları eleştirirken aynı zamanda cinsiyet, sınıf ve kültürel kimliği araştıran çizimleriyle tanınıyor. Feminizm de dahil olmak üzere sosyal faaliyetler için değerli bir figür haline geldi. 1900’lerin acımasız cinsiyet ayrımına rağmen, Kahlo kendisi olmaktan korkmadı ve tek kaşı ve bıyığı gibi “erkeksi” özelliklerini cesurca sergiledi. Kürtaj, düşük gibi durumları da araştırarak sesini duyurmaya çalıştı. Bu bahisler o zamanlar tabu olarak görülüyordu ve kamuoyunda nadiren konuşuluyordu.

Halide Edip yazılarında kadınlar için okulların açılması gerektiğinden bahsediyordu. Yazıları bazı kesimlerin tepkisini toplamış, toplumsal cinsiyet eşitliğini savunan yazıları ölümle tehdit edilmesine neden olmuştur. Türk Yurdu Dergisi’nde yazmaya başladı ve Türk kadınının ailede, iş hayatında ve sosyal hayatta yer alması gerektiğini savundu.

1910’da feminist bir eser olan Seviyye Talip romanını yazdı ve kocasını terk edip sevdiği adamla yaşayan bir kadının hayatını anlattı. 1913 yılında kadın haklarını ve kadının statüsünü korumak için Osmanlı Kadın Hakları Cemiyeti’ni kurdu. 1916’da yeni okullar ve yetimhaneler açmak için Suriye’ye gitti. Beyrut, Lübnan ve Şam’da Kız Okullarının kurulmasına yardım etti ve bu okulların müdürlüğünü yaptı.

İngiliz yazar ve filozof Mary Wollstonecraft, kadın haklarının savunucusu olarak bilinir. O. Bugün, kadınların erkeklerle bire bir temel haklara sahip olması gerektiğini savunduğu için çağdaş feminizmin temel eserlerinden biri olarak görülüyor.

Amerikalı sosyal reformcu Susan Anthony kendini sosyal eşitliğe adamıştı. 17 yaşında köleliğin kaldırılmasını desteklemek için yaklaşık 400.000 imza topladı ve hayatı boyunca her türlü eşitlik için mücadele etmeye devam etti. 1856’da Amerikan Kölelikle Mücadele Derneği’nin New York eyaleti temsilcisi oldu.

1852’de ilk Ulusal Kadın Hakları Sözleşmesi’ne katıldı. Hayatının geri kalanını kadın haklarını savunarak geçirdi ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki kadınların oy hakkı hareketinin başkanı oldu. En büyük iki oy hakkı topluluğunun bir araya gelmesine yardım etti. Konuşmalar yaparak ülkeyi gezdi. Ne yazık ki, Anthony çabalarının sonuçlarını görmedi.

Afife Jale, ilk Müslüman oyuncu olarak biliniyor. Herkesin inandığı ve sevdiği şeyin peşinden gitmesi için kadınları ve eşit hakları destekledi. İşini tutkuyla seviyordu, o. Hanımların sahneye çıkmasının yasak olduğu dönemlerde defalarca sahneden indirilerek polis tarafından tutuklandı. Tepkiyle karşılaştı ve ahlaksız ilan edildi, o. Bütün bunlar onu caydırmadı. Kadınların sahne ve oyunculuk haklarını kazanmasına öncülük etti.

Amerikalı siyasetçi Shirley Chisholm, Amerika Birleşik Devletleri’nde seçilen ilk Afrikalı Amerikalı kadındı. Vietnam’daki savaşa karşı çıkan güçlü bir liberal olarak tanındı. Ayrıca Ulusal Kadın Siyasi Meclisi’ni kurdu. 1969’dan 1983’e kadar süren kariyeri boyunca Eşit Haklar Değişikliğini destekledi ve kürtajı yasallaştırdı.

Afet İnan hayatını eğitime ve tarihe adamıştır. Türkiye’nin ilk tarih hocalarından biri olan Afet İnan, Kadın Hakları konulu konferanslarıyla tanınıyordu. ‘Modernleşmede Kadın Hakları’ başlıklı yazısı ile tepki çekmişti. Türk kadınının yaşama ve irade hürriyeti, seçme ve seçilme hakkı için mücadele etti ve sesini yükseltmekten çekinmedi.

Amelia Mary Earhart, Amerikalı bir First Lady pilotuydu. İlk kez 1921’de 24 yaşındayken göğe çıktı ve ertesi yıl kadınlar irtifa rekorunu kırdı. 1932’de Atlantik Okyanusu’nu tek başına geçen ilk kadın oldu ve sonraki beş yıl boyunca havacılık rekorları kırmaya devam etti.

Haziran 1937’de Earhart, Kızıldeniz’den Hindistan’a uçan ilk kişi olarak dünya çapında bir uçuşa başladı. Ancak Earhart ve denizci Fred Noonan, Pasifik Okyanusu’nun merkezinde, Howland Adası yakınlarında bir yerde kayboldu. Ondan sonra onlardan bir daha haber alınamadı.

m.bianet.org

Hepimiz Sabiha Gökçen’i Türkiye’nin ilk kadın pilotu olarak tanıyoruz. Bu başarı ile kadınların sosyal ve iş hayatına katılımına öncülük etmiştir. Dünyanın ilk savaş pilotu olarak tarihe geçti.

Sabiha Gökçen, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün yakından takip ettiği ve desteklediği kadınlardan biridir. Cumhuriyet Bayramı kutlamalarına akrobatik gösteriler yaparak katılarak büyük ses getirdikten sonra Atatürk’le birlikte Cumhuriyet Balosuna gitti. O gece baloya bu kıyafetle gittim.’ dedi. Ama o gece üniformalı olmanın başka bir anlamı daha var. Atatürk, Sabiha Gökçen’den Mareşal Fevzi Çakmak ile kadınların askerlik sorununu konuşmasını ister ve böylece kadınların askerlik yapmasının önü açılır.

Kontes Lovelace bir İngiliz matematikçi ve yazardı. Charles Babbage tarafından önerilen mekanik genel amaçlı bilgisayar olan Analitik Motor üzerindeki çalışmaları ile tanınan ilk bilgisayar programcısı olarak kabul edilir. 1970’lerde, ADA bilgisayar diline onun adı verildi.

İlk feminist romanı yazmasıyla tanınan Virginia Woolf, dönemindeki kadınları erkeklerin istediği ve bildiği işleri yapmaya teşvik etmiştir. Yazılarının çoğunda herkesin özgür olması gerektiğinden emin olmuştur. Kadın haklarının büyük bir savunucusuydu, o. Kadınların işlerinde erkeklerle birebir maaş alması, birebir eğitim imkanlarının olması gibi konularda çalıştı. Eleştirileri tüm dünyaya yayılarak milyonlar tarafından okunmuş, geniş kitleleri etkilemiş ve günümüzde de okunmaya devam etmektedir.

Bitirmeden önce tüm okuyan hanımların Emekçi Kadınlar Günü’nü kutlarız. ❤️